Bu soru Kopenhagen daki bir Üniversitenin fizik sınavından alınmıştır:
"Bir gökdelenin yüksekliğini barometre ile nasıl
bulursunuz, anlatınız."
Öğrencilerden birinin cevabi: "Barometrenin ucuna bir ip bağlarsınız.
sonra gökdelenin tepesinden asıp sallarsınız. Barometre yere
değdiğinde
ipin boyuyla barometrenin boyunun toplamı gökdelenin yüksekliğini
verecektir." Bu oldukça orijinal cevap hocayı çileden
çıkartmaya yetti ve öğrenci dersten kaldı. Öğrenci cevabinin doğruluğu konusunda
itirazda bulundu ve Üniversite durumu çözmek için başka bir hoca gönderdi.
Bu noktada öğrenci hakkında ne düşünürdünüz? Sizin
kararınız ne olurdu ?
Çocuk kalmalı mi geçmeli mi ?
Yeni hoca, cevabın aslında doğru olduğuna fakat kayda
değer bir fizik bilgisinin varlığını göstermediğine karar verdi. Sorunu
çözmek üzere ;
Öğrencinin en azından asgari bir temel fizik bilgisi olup olmadığını
anlamak için ona altı dakika vererek sorunun sözlü cevabını vermesi
kararını aldı. İlk beş dakika genç sessizliğe gömüldü. Alnı
düşünceden kırış kırış olmuştu. Hoca zamanın tükenmekte olduğunu
hatırlattığında genç çeşitli cevaplarının olduğunu fakat hangisini kullanacağına karar
veremediğini söyledi. Tekrar acele etmesi tavsiye edilince genç söyle
cevapladı:
"İlk olarak, barometreyi gökdelenin tepesine çıkartıp
kenarından aşağı bırakıp yere inene kadar geçen süreyi ölçersiniz. Binanın
yüksekliği (H=0.5 x g x t kare) formülü uygulanarak hesaplanabilir. Fakat
barometre için kotu bir seçim..."
"Veya güneş parlıyorsa, barometrenin yüksekliğini
ölçersiniz. Sonra onu bir yere dikip gölge uzunluğunu ve sonra da gökdelenin gölge
uzunluğunu
ölçebilirsiniz. Bundan sonrası basit bir orantıyı çözmek olacaktır"
"Fakat bu konuda gök bilimsel bir cevap istiyorsanız
barometrenin ucuna bir sicim bağlayıp onu bir sarkaç gibi sallandırabilirsiniz;
önce yer seviyesinde daha sonra da gökdelenin tepesinde. Yüksekliği
T=2pi kare kök (I /g) formülündeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz."
"Yahut da gökdelenin dışarısında bir yangın çıkış merdiveni varsa
barometreyi bir cetvel gibi kullanarak yukarıya çıkarken gökdelenin boyunu
barometre yüksekliği biriminden sayıp bunları toplayabilirsiniz."
"Eğer ille de SIKICI olmak istiyorsanız, tabii
ki barometre ile gökdelenin tepesindeki ve yer seviyesindeki basıncı
ölçer milibar cinsinden çıkan farkı feet'e çevirebilirsiniz ve yüksekliği
bulursunuz."
"Ancak bizler daima zihnin bağımsızlığı ve bilimsel metotlar kullanma konusunda teşvik edildiğimiz içindir ki en iyi yol şüphesiz hademenin kapısını çalmak ve yeni bir barometre isteyip istemediğini sorarak gökdelenin yüksekliğini söylemesi durumunda ona bu barometreyi vereceğimizi söylemek olurdu."
Simdi genci dinledikten sonra hala ayni şeyi mi
düşünüyorsunuz ? Geçmeli
mi kalmalı mı ?
Öğrencinin adi : Niels Bohr, Fizik'te Nobel ödülü kazanan tek Danimarkalı.